Tư vấn về trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp xảy ra va chạm giao thông. Các vấn đề liên quan đến tai nạn giao thông và luật pháp.
Tôi cần tư vấn về một vụ việc như sau: Gia đình tôi đã mua một chiếc xe ô tô tải 1.25 tấn để vận chuyển hàng hóa. Vào ngày 15/3/2018, khi lái xe trên đường để bỏ bia tại các cửa hàng tạp hóa, tôi đã gặp phải một vụ va chạm với một chiếc xe mô tô đi ngược chiều. Nguyên nhân của vụ tai nạn là do người thanh niên điều khiển chiếc xe mô tô đã sử dụng rượu bia, khiến anh ta bị gãy chân và chấn thương đầu. Gia đình của người thanh niên này đòi bồi thường và gây khó dễ bằng cách cho rằng chiếc xe tải của tôi chạy quá nhanh và lấn qua phần đường của xe mô tô. Tôi có một số câu hỏi muốn hỏi luật sư: 1. Tôi có thể mời luật sư để bảo vệ lái xe của tôi trong trường hợp này không? 2. Thủ tục giải quyết vụ tai nạn giao thông là thủ tục gì? Có phải là thủ tục hành chính hay dân sự không? 3. Luật sư có quyền hạn gì khi đến cùng tôi và lái xe của tôi làm việc tại cơ quan công an? 4. Trong trường hợp như vậy, tôi có phải bồi thường cho người điều khiển xe mô tô không?
Chúng tôi rất cảm kích vì bạn đã gửi câu hỏi đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Sau đây là quan điểm tư vấn của chúng tôi đối với thắc mắc của bạn:
1. Nền tảng pháp lý.
Luật Dân sự năm 2015.
Luật giao thông đường bộ năm 2008.
2. Nội dung hướng dẫn.
Như đã trình bày, khi lái xe phương tiện gia đình trên đường không có tim đường, bạn đã xảy ra va chạm với một xe mô tô đi ngược chiều. Người điều khiển mô tô đã sử dụng rượu bia và đã bị chấn thương. Mặc dù việc sử dụng rượu bia trong khi tham gia giao thông là vi phạm pháp luật, nhưng để xem liệu bạn có chịu trách nhiệm và bồi thường thiệt hại hay không, cần xem xét xem bạn có vi phạm luật giao thông trong việc điều khiển phương tiện của mình không, bao gồm việc lấn chiếm đường và tuân thủ tốc độ khi tham gia giao thông không.
Theo quy định tại Điều 584 của Bộ luật dân sự năm 2015, trách nhiệm bồi thường tổn thất được xác định như sau:
“Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.”
Theo quy định trên, trách nhiệm bồi thường thiệt hại được xác định khi có lỗi của người gây ra thiệt hại.
Trường hợp 1: Khi tuân thủ đầy đủ các quy định về giao thông như đi đúng phần đường, làn đường, tuân thủ tốc độ, có đầy đủ giấy tờ xe, không sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông, bạn sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp xảy ra va chạm giao thông.
Trường hợp thứ hai: Nếu bạn không tuân thủ đúng quy định của pháp luật giao thông, bạn sẽ chịu trách nhiệm đền bù thiệt hại cho người bị hại theo quy định tại Điều 590 của Bộ luật dân sự năm 2015, bao gồm các chi phí sau:
Chi phí phù hợp để cứu chữa, nuôi dưỡng và phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, suy giảm của những người bị thiệt hại.
Nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được, áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại để đền bù.
Chi phí hợp lý và mất đi thu nhập thực tế của người chăm sóc người bị tổn thương trong quá trình điều trị. Nếu người bị tổn thương mất khả năng lao động và cần có người chăm sóc thường xuyên, thiệt hại sẽ bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị tổn thương.
Tổn thất khác do quy định pháp luật.
Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khỏe của người khác bị xâm phạm phải đền bù thiệt hại theo quy định và cũng phải trả một khoản tiền khác để đền bù tổn thất về tinh thần mà người đó đã chịu đựng. Mức đền bù tổn thất về tinh thần sẽ được thỏa thuận giữa các bên; nếu không thỏa thuận được, mức tối đa cho một người bị xâm phạm sức khỏe không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Lưu ý rằng xác định lỗi gây tai nạn giao thông phụ thuộc vào kết luận cuối cùng của cơ quan điều tra. Ngoài ra, nếu người điều khiển mô tô gây thiệt hại cho bạn và được xác định đã sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông, người này sẽ chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Các quy định về việc sử dụng làn đường được đề cập trong Điều 13 của Luật giao thông đường bộ 2008.
“Điều 13. Sử dụng làn đường
1. Trên đường có nhiều làn đường cho xe đi cùng chiều được phân biệt bằng vạch kẻ phân làn đường, người điều khiển phương tiện phải cho xe đi trong một làn đường và chỉ được chuyển làn đường ở những nơi cho phép; khi chuyển làn đường phải có tín hiệu báo trước và phải bảo đảm an toàn.
2. Trên đường một chiều có vạch kẻ phân làn đường, xe thô sơ phải đi trên làn đường bên phải trong cùng, xe cơ giới, xe máy chuyên dùng đi trên làn đường bên trái.
3. Phương tiện tham gia giao thông đường bộ di chuyển với tốc độ thấp hơn phải đi về bên phải.”
Khi tham gia giao thông, các phương tiện cần tuân thủ quy định pháp luật về sử dụng làn đường. Nếu bạn sử dụng sai làn đường và gây tai nạn, bạn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người điều khiển mô tô.
Cơ quan có thẩm quyền phải làm rõ các tình tiết của vụ tai nạn giao thông để xác định liệu đó là vụ án hành chính hay vụ án hình sự. Quy trình làm rõ bao gồm các bước sau đây:
Sau khi nhận tin báo vụ tai nạn giao thông, cán bộ và chiến sỹ phải ghi rõ vào sổ nhận tin và thông báo ngay vụ tai nạn giao thông cho lãnh đạo trực chỉ huy đơn vị. Lãnh đạo trực chỉ huy đơn vị có trách nhiệm khi nhận được báo cáo.
Cơ quan có thẩm quyền cần được thông báo để triển khai lực lượng cấp cứu, bảo vệ hiện trường và giải quyết ùn tắc giao thông.
Khi xác định vụ tai nạn giao thông có người thiệt mạng (tại hiện trường hoặc trên đường đến cấp cứu), cần thông báo ngay cho đơn vị Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội để tiến hành điều tra. Trong trường hợp vụ tai nạn giao thông không có người thiệt mạng tại hiện trường, cần gửi ngay cán bộ, chiến sỹ hoặc thông báo cho đơn vị Cảnh sát giao thông để tiếp nhận điều tra.
Cảnh sát giao thông hoặc các đơn vị Cảnh sát khác sẽ đến hiện trường khi có tai nạn giao thông và thực hiện các công việc sau đây:
Công cụ cấp cứu người bị nạn: Ghi nhận vị trí người bị nạn trước khi đưa đi cấp cứu. Trong trường hợp người bị nạn đã tử vong, ghi nhận và che đậy nạn nhân. Nếu trường hợp người bị nạn đã tử vong có thể gây ùn tắc giao thông và ảnh hưởng đến việc di chuyển, ghi nhận vị trí người bị nạn và đưa vào lề đường để che đậy.
Quản lý và tạm giữ giấy tờ của người và phương tiện liên quan đến vụ tai nạn giao thông. Nếu phương tiện liên quan có thể gây ùn tắc giao thông hoặc ảnh hưởng đến sự đi lại, chúng ta sẽ đánh dấu vị trí của phương tiện và ghi nhận sơ bộ các dấu vết trên phương tiện trước khi đưa vào vị trí thích hợp để bảo quản.
Công tác của tổ chức bảo vệ hiện trường bao gồm việc khoanh vùng bảo vệ hiện trường, ghi nhận sơ bộ các dấu vết và đồ vật để lại trên hiện trường cũng như trên các phương tiện liên quan đến tai nạn giao thông. Ngoài ra, tổ chức này còn tìm kiếm những người có thông tin về vụ tai nạn, và ghi rõ thông tin cá nhân của họ như họ tên, số chứng minh nhân dân, địa chỉ thường trú và số điện thoại (nếu có). Tổ chức cũng có thể yêu cầu những người biết vụ tai nạn viết bản tường trình để phục vụ công tác điều tra.
Tổ chức hướng dẫn giao thông nhằm tránh tình trạng kẹt xe.
Đơn vị có thẩm quyền thực hiện các biện pháp điều tra bao gồm:
Công việc thực hiện khám nghiệm hiện trường, phương tiện và cơ sở giao thông liên quan đến vụ tai nạn giao thông.
Câu lệnh yêu cầu thu thập lời khai từ người điều khiển phương tiện, người bị hại, nhân chứng và những người có liên quan trong vụ tai nạn.
Đánh giá chuyên môn.
Đưa ra kết luận điều tra và xử lý vụ tai nạn theo một trong hai phương án sau đây:
Nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm, sẽ tiến hành khởi tố vụ án và xử lý vụ tai nạn giao thông theo quy trình tố tụng hình sự.
Nếu không có dấu hiệu tội phạm, vụ án sẽ không được khởi tố. Trong trường hợp này, vụ tai nạn giao thông sẽ được xử lý theo thủ tục hành chính.
